Het Ja/Nee-Spel

Het komt vaak voor dat mensen het onbeleefd vinden om direct te zijn. En beleefd om indirect te zijn. Zo zit onze cultuur in elkaar. Indirectheid in de communicatie kan heel nuttig zijn. Als je vrouw vraagt wat je van haar nieuwe jurk vindt en je vindt dat haar figuur er niet door wordt geflatteerd, dan kun je zeggen: 'wat een prachtige stof', of 'wat een mooie kleur'. Zo kun je voorkomen dat je een negatieve boodschap moet geven, terwijl je toch ook niet hoeft te liegen (liegen staat in onze cultuur ook niet hoog aangeschreven), of haar vraag negeren (iemand negeren, zeker een naaste, wordt in onze cultuur ook laag gewaardeerd).

Maar indirectheid kan ook problemen geven. Een voorbeeld waar indirectheid problemen kan geven is bij het zeggen van Ja en Nee. Vooral Nee-zeggen wordt vaak vermeden. Als kinderen geen Nee te horen krijgen wanneer het Nee is, dan kan dat tot gedragsproblemen leiden. Hetzelfde geldt voor Ja. Vooral wanneer een Ja een negatieve boodschap in zich draagt. Bijvoorbeeld: Heb je er bezwaar tegen als ik je computer gebruik om wat films te downloaden? Ja.

Voorbeelden:

Oefenvorm: de deelnemers stellen elkaar vragen die met Ja of Nee te beantwoorden zijn. De opdracht aan degene aan wie de vraag wordt gesteld is om uitsluitend met Ja dan wel Nee te antwoorden. De opdracht aan degene die de vraag stelde is om vervolgens te bedanken: door 'dank je wel' of 'bedankt' of 'dank je' te zeggen.

Op deze manier wordt het zeggen van Ja en Nee beloond met sociale beloningen, namelijk bedankjes. En zoals we weten: Wat beloond wordt neemt toe en voelt goed.

Wat is het nuttige effect van deze oefening?

Hoe komt het dat deze oefening werkt? Zoals gezegd wordt het zeggen van Nee en Ja niet altijd gewaardeerd. Vaak wordt het zelfs sociaal bestraft. Er volgen vervelende consequenties op. Gedrag dat bestraft is wordt vermeden en voelt slecht. Maar we willen dat men gewoon Ja en Nee kan zeggen wanneer dat eigenlijk het duidelijkste antwoord is. Daarom compenseren we de bestraffingen uit het verleden met beloningen in het heden.

This page last updated: 2009-02-24T20:14:00.43+00:00